In 2013 vierde kunstencentrum Vooruit in Gent zijn honderdste verjaardag met een zes maanden durend feest. Die viering werd toen afgesloten met de expo 'Possible Futures', waarbij de organisatie vooruitkeek en op zoek ging naar antwoorden op vragen over de toekomst. Tijdens de tweede editie van het festival werken kunstencentra Vooruit en Campo samen in een zoektocht naar de grenzen van die mogelijke toekomst. (im)Possible Futures speelt met talloze voorstellingen in op de verbeelding van bezoekers en nodigt ze uit op een parcours langs creatieve sites in de stad. Langs die (im)Possible Road stellen kunstenaars hun kijk op de maatschappij voor.
Klimop
Een van de sites op die reis naar de toekomst bevindt zich in een oud snoepwinkeltje naast kunstencentrum Vooruit. "Dit gebouw gaat binnenkort tegen de vlakte, maar ons project is verlengd en dus blijft het nog even staan", glundert kunstenares en herborist Nathalie Hunter (48). Aan de witgeverfde muren hangen plantjes en kruiden, op lage tafeltjes groeien verschillende grassoorten. Het ruikt er fris als tijdens een vroege natuurwandeling en op de achtergrond vertelt een jonge gids haar verhaal aan een dozijn Britse bezoekers. Ondertussen wandelt een koppel met versgeknipte klimop het kleine vertrek binnen.
‘Veel mensen weten niet
goed wat kanker inhoudt
op psychosociaal vlak’
"In de 'Urban Action Clinic' stelt Maria Lucia Cruz Correia de vervuiling in de stad aan de kaak", vertelt projectcoördinator Charlotte Dhont (25). "Hiervoor gaat ze heel specifiek te werken: ze onderzoekt de vervuiling aan de hand van klimopblaadjes uit de tuinen van Gentenaars. Twee doctoraatsstudenten van de Universiteit Antwerpen voeren onderzoek naar de metalen in de blaadjes en visualiseren de resultaten op een digitale kaart van Gent. Op die manier maakt Maria Lucia duidelijk hoe de vervuiling over de stad verspreid is." Eén van die studenten , Jolien Verhelst (24), is net bezig met de analyse van een nieuwe lading blaadjes. "We ontvingen al 150 stalen van Gentenaars", legt ze uit. "Op dit scherm zie je mooi welke delen van de stad het meest vervuild zijn." Ze wijst naar een stadskaart met talloze gekleurde bolletjes, van gezond groen tot vervuild rood.goed wat kanker inhoudt
op psychosociaal vlak’
Maar het project van Maria Lucia richt zich ook op de toekomst, letterlijk. Kunstenares en herborist Nathalie Hunter laat bezoekers kennis maken met een selectie kruiden en planten die zowel het lichaam als de aardbodem kunnen zuiveren. "De link tussen mens en natuur is voor een groot stuk verbroken, dat is een spijtige zaak", vertelt Nathalie. "Ik probeer mensen uit te leggen hoe ze hun lichaam kunnen zuiveren met tientallen plantjes en kruiden uit onze streek. Effectieve gewassen uit andere, verre gebieden komen niet eens aan bod. Daarnaast toon ik hoe je bijvoorbeeld met bepaalde soorten paddenstoelen de aardbodem kan zuiveren van vervuiling." Charlotte vult aan: "Zo toont het project hoe we stap voor stap zelf onze toekomst op een ecologische en duurzame manier kunnen verbeteren."
Kanker
Een eind verder ontdekken we het atelier van de Amerikaanse kunstenaar Brian Lobel. In de etalage hangt een prachtige trouwjurk (zie foto), eenzaam en lichtjes meebewegend op het tempo van een frequent opengaande toegangsdeur. Elke bezoeker krijgt van conservator Matthias Ysebaert (31) meteen een hartelijke begroeting. Hij legt uit: "Die trouwjurk is van een ontwerpster die een eigen modelabel en winkel in Gent had. Ze stond op het punt om de haute couture binnen te dringen, tot ze kanker kreeg en haar wereld instortte." Het verhaal is exemplarisch voor de rest van de tentoonstelling: kunst gemaakt door kankerpatiënten die een sterk verhaal te vertellen hebben.
"Brian Lobel was zelf ooit kankerpatiënt en vluchtte naar Londen omdat hij zijn behandeling in de Verenigde Staten niet kon betalen", gaat Matthias verder. "Hij ontdekte dat er in de kunstwereld maar weinig gedaan wordt rond kanker en besloot zich daarop toe te leggen." In het atelier hangen niet alleen kunstwerken van (ex-)kankerpatiënten, je leest er ook getuigenissen en verhalen. Coördinator Charlotte gaat verder: "Met 'Fun with Cancer Patients' wil Brian het taboe rond kanker doorprikken door op een expliciete maar speelse wijze bepaalde aspecten van de ziekte te tonen. De tentoonstelling reist de wereld rond en wordt in elke stad aangevuld door verschillende deelnemers." Aan de tentoonstelling in Gent namen vijf kankerpatiënten deel: "In januari kwamen Brian en de patiënten een eerste keer samen. Daar spraken ze over hun ervaringen, verlangens, noden en pijnlijke confrontaties. Vervolgens koos Brian enkele verlangens uit die hij wilde realiseren en in februari kwamen de kunstwerken tot stand." Eén van de opvallendste werken is een pamflet waarin een kankerpatiënte haar buren oproept om normaal te reageren als ze haar zien. "Veel mensen weten niet goed wat kanker inhoudt op psychosociaal vlak: de effecten van een chemokuur op het werkleven, de gevolgen van kanker op het seksleven of verschuivingen binnen de vriendenkring. Brian wil deze thema’s bespreekbaar maken en op termijn de beeldvorming rond kankerpatiënten veranderen."
Taboes doorbreken
Uiteindelijk strijken we neer in kunstencentrum Campo Victoria, waar een op het eerste zicht huiveringwekkende tentoonstelling ons opwacht. Na de beklimming van een duizelingwekkende wenteltrap komen we in een kleine zaal die volhangt met vuurvaste pakken die allemaal het hoofd buigen. Een soort samenkomst van depressieve kledingstukken die ons meteen een beklemmend gevoel geeft. De grijze helmen zijn bekrast, de witte vingertoppen lijken zwartgeblakerd en op de achtergrond horen we vuur knetteren. Op het einde van de zaal zien we beelden van bewegende mannetjes in vuurpakken die grote constructies in brand steken.
Met 'Aanslagen zonder gevolgen' probeert kunstenaar Pieter Van den Bosch de negatieve beeldvorming rond vuur aan te kaarten. Het hoeft niet altijd onnodig spectaculair, onbereikbaar of angstwekkend te zijn: door bij elk werk zoveel mensen te betrekken en die acties vanuit verschillende perspectieven te filmen, krijgen bezoekers een veel toegankelijker beeld van vuur. De expo doet denken aan 'Fun with Cancer Patients': het stelt onze angsten en taboes in vraag en bedenkt zich over een betere toekomst. Het waren niet toevallig de creatieve getuigenissen in het atelier van Brian Lobel die langs het parcours van (im)Possible Road de grootste indruk maakten. "De opkomst over de hele Road zat alvast goed", weet Charlotte. Laten we hopen dat de voorstellingen ook echt een taboebrekend effect hadden.
0 reacties:
Een reactie posten