Webmagazine
Master Journalistiek VUB
2014-2015

Breaking News

vrijdag 27 maart 2015

‘De sp.a heeft te lang het centrum willen behagen.’

De drie grote vraagstukken van John Crombez


‘Wilt u een lijstje?’ John Crombez bekritiseert de premisse dat zijn intentieverklaring zo sterk lijkt op die van opponent Bruno Tobback . ‘Onze partij barst van het talent en ik ben bereid om hun de kans geven in de vuurlinie te vechten. Ten tweede durf ik thema’ s op tafel leggen die moeilijk bespreekbaar zijn binnen de partij, zoals de arbeidsorganisatie.’ Bruno Tobback, de huidige voorzitter en kopstuk John Crombez strijden om het voorzitterschap van de sp.a, een partij die al jaren langzaam kopje onder gaat. Maar Crombez is ervan overtuigd dat hij het tij kan doen keren. 

Het laatste van de afgekoelde koffie dobbert in het witte kopje. Af en toe passeert er iemand in de gangen van de Vlaamse fractie van de sp.a om vervolgens in een van de vele kantoren te verdwijnen.  Haastig beent een vrouw met luide stappen naar de wachtruimte. ‘Hij zal wat later zijn. De vergadering loopt namelijk uit.’ John Crombez is een drukbezet man. Momenteel is hij fractieleider in het Vlaams Parlement voor de sp.a, maar nu waagt hij zijn kans voor het voorzitterschap van de partij. Na twintig minuten kan het interview eindelijk beginnen. Met een dosis zelfzekerheid neemt hij de drie essentiële vraagstukken onder de loep waar hij vandaag zijn hoofd over breekt. ‘De verkiezingscampagne domineert nu al anderhalve maand de media. Het is stilaan wel geweest.’ Een gesprek over de (on)zekerheid van zijn kandidatuur, de angst van de samenleving, en de authenticiteit van zijn partij.

Vraagstuk 1: Waar liep het mis met de sp.a?
‘We zijn onze geloofwaardigheid kwijtgeraakt.’ Crombez kijkt terug in de tijd. Als de kleine man in de straat te kampen had met onrechtvaardigheid, kon hij altijd bij de socialistische partij terecht. Volgens Crombez geldt dat niet meer. ‘Normaal is sp.a de evidente partij die een dam vormt tegen de macht van het groot kapitaal. Maar uit angst om kiezers te verliezen, zijn we op de rem gaan staan.’

25 mei 2014. De federale verkiezingsuitslagen sijpelen langzaam binnen. Terwijl de rechtse N-VA een overwinning van jewelste boekt, ziet de linkse partij sp.a enkel tegenvallende cijfers de revue passeren. Een lot dat ze sinds haar laatste electorale overwinning in 2003 almaar ondergaat. Toch wanhopen de socialisten niet. De sp.a heeft altijd een sterke stem gehad aan de onderhandelingstafel. Keer op keer slaagde de partij erin om een plaats in de regering te bemachtigen. 

Tot nu. Zowel op federaal als op Vlaams niveau worden de socialisten naar de banken van de oppositie verbannen. De partij heeft haar dieptepunt bereikt en ze beseft dat ze, meer dan ooit, toe is aan vernieuwing. ‘Jaren aan een stuk bekommerden we ons over de manier waarop we onze overtuigingen zouden verwoorden.’ Zo kwam de sp.a in 2009 al op de proppen met het voorstel rond een vermogenswinstbelasting. Toch liet de partij dat idee snel varen. ‘We wilden het centrum behagen, waardoor we aan onze standpunten hebben zitten vijlen. Te lang hebben we mee gediscussieerd op het terrein van rechts.’

Na de verkiezingsnederlaag vraagt iedereen zich af welke stap de sp.a en meer bepaald de zetelende voorzitter Bruno Tobback zal zetten. ‘Dat hij meteen zou aftreden, vond niemand een goed idee. Waar het wel om draaide was de herbevestiging van de partij, kijken waar we juist naartoe willen.’

'Wij declameren
geen inhoudloze
boodschappen
zoals de Open Vld
en de N-VA.'
‘Socialisme is de voordurende strijd tegen onrecht. Daar heeft de sp.a de laatste jaren te weinig op ingezet.’ Wie Crombez volgt op Twitter, ziet dat hij veel de straat op gaat. ‘Deze vorm van campagnevoering is niet de beste, maar wel de meest noodzakelijke. Als we dat niet doen, komen we er niet. Wij zijn niet de Open Vld of de N-VA, die volstaan met nu en dan eens een inhoudloze boodschap te declameren via de grote kanalen.’ Hij wil de vernieuwde kerngedachte persoonlijk aan de man brengen. ‘De mensen moeten voelen dat we echt zijn. We moeten hen opnieuw benaderen met een boodschap die zich distantieert van de neoliberale adem.’

Toch hekelt Crombez het feit dat de voorzittersverkiezingen zo lang op zich lieten wachten. ‘Tobback zei altijd dat enkel de leden beslissen wie voorzitter is en dat is zeer waar. Maar waarom dat dan zo lang uitstellen? We bleven in een soort vagevuur zitten, waardoor de kracht van de partij afnam.’

Vraagstuk 2: Zal u de verkiezingen winnen?
‘Dat kan ik zeer moeilijk zeggen en dat meen ik.’ Crombez blijft bescheiden en schat zijn kansen 50-50. ‘In deze verkiezing ben ik de uitdager. Bovendien heeft mijn tegenstander een naam die veel bekender is dan de mijne.’ In februari 2015 is het eindelijk zover. John Crombez en Bruno Tobback trekken ten strijde met als inzet het voorzitterschap van de partij. Zoals dat gaat bij verkiezingen, heeft Crombez voor- en tegenstanders.

‘Ze hebben me al veel dingen genoemd, maar altijd iets anders. Dat hangt af van de omstandigheden zeker?’ Als student verdiept Crombez zich in de economische wetenschappen. Tegelijkertijd woont hij politieke debatten en congressen bij. Als de sp.a op zoek is naar een specialist in financiële markten, valt Crombez op met zijn thesis over fraudebestrijding. Het bezorgt hem de job van kabinetschef voor Begroting. ‘Op dat moment noemden journalisten me in de media een technicus. Even later kwam ik in het Vlaams Parlement terecht en stond ik in voor Jeugdzorg. Dan was ik plots de gevoelige jongen.‘ In de regering- Di Rupo werd Crombez Staatssecretaris voor Bestrijding van de sociale en fiscale fraude. Opnieuw veranderden de media hun geweer van schouder en ditmaal schilderden ze Crombez af als een harde, meedogenloze politicus.

De verkiezingscampagne is nu al enkele maanden bezig en de media-aandacht is overweldigend. Ook deze keer hebben critici een adjectief voor Crombez klaarliggen. Crombez is braaf, te braaf. Tijdens debatten komt hij stroef over en het duurt een eeuwigheid alvorens hij tot de kern van zijn zaak komt. ‘Het kan me bijzonder weinig schelen als mensen schrijven dat ik braaf ben. Ik heb al een aantal verwezenlijkingen op mijn conto en ik weet dat ze een verbetering zijn op het voorgaande.’

‘De leden weten wat mijn sterktes zijn. Ten eerste kennen ze me van mijn voorzitterschap in West-Vlaanderen. Daar staan de afdelingen nu sterker. Ten tweede heb ik me als Staatssecretaris voor Fraudebestrijding kunnen bewijzen.’ Bij de vraag of hij over eigenschappen beschikt waar de leden niet van afweten, aarzelt hij. ‘Kan iemand dat voor zichzelf uitmaken?’ Na enkele seconden van stilte durft Crombez te antwoorden. ‘Ik blijf in de eerste plaats altijd bijzonder rustig. Luisteren vind ik belangrijk, dus probeer ik steeds geduldig te zijn. Twee, ik kan gemakkelijk mensen met elkaar verbinden. Ten derde beschik ik over een aanzienlijke portie lef. Ik ga door met mijn overtuigingen, ook al krijg ik de wind van voren.’

Of John Crombez ook zijn eigen zwaktes kent? ‘Mijn fysiek. Ik zou wat meer mogen sporten.’ Toch is hij niet bewust bezig met zijn imago. ‘Ik lijk heel hard op mijn grootvader. Hoe ik eruitzie is dus eerder erfelijk bepaald. En als de mensen zien dat je het echt goed meent, appreciëren ze dat. Hoe je er ook bijloopt.’

Vraagstuk 3: Wat zijn de grote problemen in de huidige samenleving waar de sp.a aandacht aan moet besteden?

'De sp.a heeft
discriminatie
te lang getolereerd.'

Het Westen werd in 2001 geconfronteerd met de terroristische aanslagen op de World Trade Centertorens in de Verenigde Staten. Nog niet geheel hersteld, kreeg het in 2008 te maken met een financiële bankencrisis. Twee kantelmomenten die de eenentwintigste eeuw bepaalden. ‘Met de onrechtvaardigheid van de omgekeerde economische herverdeling zijn we sterk bezig, maar het discriminatieprobleem hebben we te lang getolereerd. Dat zegt iets over de werking van onze partij.’

Volgens Crombez heeft de sp.a discriminatie en racisme onophoudelijk als een fundamenteel probleem beschouwd. Toch zou de partij er te weinig op zijn ingegaan. ‘De socialisten hebben altijd geijverd voor sensibiliseren en eerlijke inburgeringprogramma’s, maar we gingen niet snel genoeg vooruit. Discriminatie is een hard issue. Toch hebben we het te lang als een soft issue gepresenteerd.’

De sp.a werd voor haar lakse houding ten opzichte van haar kernwaarden electoraal afgestraft en naar de oppositie gestuurd. Het is maar de vraag of de partijleden hier rouwig om moeten zijn. De federale, maar vooral rechtse regering lijkt sinds haar werking niets anders te doen dan kritiek te slikken. Toch blijft Crombez voorzichtig. ‘De kritiek is geen gemakkelijk geschenk. Hoewel de progressieve partijen in de peilingen vooruit gaan, gebeurt dat zeer traag. De onvrede van de bevolking vertaalt zich niet snel in haar stemgedrag.’

Over de mogelijke oorzaak daarvan moet Crombez niet lang nadenken. ‘Het heeft alles te maken met de kantelmomenten waarover we het net hadden. Sindsdien heersen in onze samenleving twee vormen van angst. De burgers zijn vandaag heel onzeker over zaken die vroeger evident waren, met name hun veiligheid en hun spaargeld. Bart De Wever hamert vooral op het gevoel van onveiligheid. Hij blijft groepen van elkaar onderscheiden en tegen elkaar opzetten. Dat verklaarde het grote succes van de N-VA op 25 mei. Wij, als socialisten willen aantonen dat je met de gehele maatschappij moet reageren op onrechtvaardigheid in plaats van verdeeldheid te scheppen.’

Onze samenleving kampt ook met andere problemen. Zo hebben de meisjes van K3 net aangekondigd dat ze ermee ophouden. ‘Een ramp is het, maar eigenlijk stoppen ze net op tijd. Waren ze hier twee jaar geleden mee afgekomen, dan had mijn zevenjarig dochtertje er niet mee omgekund. Nu kan ze er al mee leven.’


@freyadecoster 

0 reacties:

Een reactie posten